Samokształcenie

Jak się uczyć?

Jak doskonalić umiejętność zapamiętywania?

Jak notować?

Jak pisać wypracowanie?

---

Zasady sprawnego uczenia się.

1. Ucz się codziennie - choćby po trochę.
2. Ucz się o stałej porze, nie odkładaj nauki na później.
3. Podczas nauki bądź skupiony (-a), nie włączaj telewizora ani radia, czyli tego, co rozprasza uwagę.
4. Mów: "chcę się nauczyć, a nie muszę się nauczyć".
5. Zaczynaj naukę od przedmiotu najtrudniejszego.
6. Ucz się na przemian przedmiotów trudnych i łatwych.
7. Ucz się jednego, a nie dwóch przedmiotów na raz.
8. Gdy zechcesz, będziesz dobrym uczniem!

Powodzenia!

---

Jak doskonalić umiejętność zapamiętywania?
Aby efektywnie zapamiętywać, należy sterować umiejętnie swoimi procesami intelektualnymi.

1. Musimy wiedzieć, co chcemy zapamiętać. Umożliwi to selekcję napływających bodźców i zwiększy szanse trwałego przyswojenia.
2. Ukierunkowujemy zmysł wzroku i słuchu na pełne wychwytanie nadchodzących komunikatów. Nastawiamy się na zapamiętywanie.
3. Wykorzystujemy wyobraźnię, będącą wspornikiem pamięci. Pamiętajmy, że lewa półkula mózgu jest odpowiedzialna za zapamiętywanie słów, natomiast prawa za zapamiętywanie obrazów i wyobrażeń. Dlatego informacje słowne powinniśmy przekładać na obrazy.
4. Odświeżajmy pamięć. Aby trwale przechowywać dane, musimy je co pewien czas powtarzać. A zatem ćwicz!

Umiejętności dobrego zapamiętywania można wytrenować.

---

Sensowna notatka

1. Notatka to skrót! Pomiń wszystkie wtrącenia, powiedzonka, ozdobniki, itp. Notuj tylko wnioski, reguły, uogólnienia.
2. Notatka to zwięzłość! Nie zapisuj pełnych zdań. wykorzystuj strzałki, symbole, kwiatki itd. Zapisuj w formie haseł, najlepiej w punktach i podpunktach.
3. Notatka nie oszczędza miejsca w zeszycie. Powinna mieć przemyślaną kompozycję. Najlepiej, gdy zagadnienie mieści się w polu widzenia całości. podkreślaj koloruj, zaznaczaj!
4. Zalety dobrej notatki:
   - mobilizuje do selekcji wiadomości, hierarchizowania zagadnień,
   - zachęca do zauważania problemów,
   - zmusza do przypominania sobie przykładów, łączenia faktów,
   - zachęca do dociekania związków przyczynowo - skutkowych.

Z takiej notatki można uczyć się zawsze i wszędzie. Zatem
NOTUJ Z GŁOWĄ!

---

Co po czym - czyli kolejne etapy powstawania pracy pisemnej
MYŚLENIE
PRZYGOTOWANIE
PISANIE
SPRAWDZANIE
ETAP I - MYŚLENIE

1. Na który temat mam najwięcej do powiedzenia? To znaczy: najlepiej go rozumiem, mam wiedzę w tym zakresie, znam lektury na ten temat, mam określone poglądy. Każdy temat zawiera jakieś pojęcie. Każde pojęcie ma swoje literackie odzwierciedlenie.
2. Forma - jaką formę powinna mieć praca? Może odpowiedź zawiera temat? Np. że to ma być rozprawka albo esej itp. Jeśli nie, sam musisz podjąć decyzję, jaką formę wybierzesz.
3. O czym pisać? Pisz: na temat, własne zdanie o literaturze (filmie, teatrze, sztukach plastycznych) tej i tylko tej, która temat porusza lub w jakiś sposób do niego nawiązuje. Ustalmy, że trzy pozycje literackie (tytuły, wydarzenia artystyczne) to absolutne minimum, które trzeba omówić, chyba, że temat wyraźnie nakazuje, aby skupić się na 1 lub 2 lekturach.

ETAP II - PRZYGOTOWANIE
Tu potrzebny będzie brudnopis. Należy zaplanować układ pracy: co po czym pisać, jak łączyć ze sobą poszczególne elementy. Należy natychmiast zapisać nasuwające się skojarzenia, cytaty, jakieś myśli, które mogą się przydać, a możemy je potem zapomnieć. Robimy plan, szkic, konspekt pracy, w którym ogarniemy myślą całość, zanim jeszcze powstanie. Robimy notatkę, co ma być we wstępie, potem w głównym trzonie i zakończeniu. Np. jakie utwory podejmują ten temat - zapisać tytuły, a potem zastanowić się, które znamy najlepiej i wykorzystamy, a które zostawimy w spokoju, bo możemy sobie nie dać rady.
ETAP III - PISANIE
Rozwijamy pojedyncze myśli zapisane w brudnopisie jako wstęp. Należy przy tym pamiętać, że dalsza część musi się z nim wiązać. Jeśli nie przychodzi nam do głowy żadne słowo wiążące to napiszmy chociaż tyle: Teraz dokonam przeglądu znanej mi literatury.
Pamiętaj!
Jeśli temat podejmuje problematykę związaną z epoką literacką, postacią pisarza lub wydarzeniem historycznym (ale tylko wtedy) - możesz zamieścić we wstępie "notkę informacyjną" o epoce, twórcy lub historii.
Jeśli temat zawiera pojęcie (totalitaryzm, egalitaryzm, itd.) możesz we wstępie zamieścić definicję lub wyjaśnienie znaczenia tego pojęcia. Dobrze będzie odwołać się do autorytatywnych źródeł, takich jak encyklopedie, słowniki.
Jeśli temat wymaga rozważań w kwestii dyskusyjnej lub pyta o twoje poglądy - możesz zacząć pracę od prezentacji swojego stanowiska w wymaganej sprawie. Możesz też przedstawić swój plan dochodzenia do wymaganych wniosków, czyli tok postępowania, który zastosujesz w pracy.
Przy większości tematów można wykorzystać jedną z następujących metod: - zacząć od ciekawego cytatu (musi nawiązywać do zagadnień zawartych w temacie), zacząć od przykładu (postawa danego bohatera) zacząć od wyjaśnienia swojego wyboru - dlaczego właśnie ten, a nie inny temat wybrałeś? W tym przypadku można pokusić się o ocenę tematu - interesujący, itp. Zacząć od własnych rozważań i przemyśleń - małej wewnętrznej dyskusji o problematyce zawartej w temacie. Tu możesz wymienić bohaterów, twórców, tytuły, o których będzie mowa w pracy.
Jeśli masz kłopoty z zaczynaniem akapitów, nie pisz za każdym razem tego samego zdania: "Kolejnym utworem, który porusza ten temat jest..."
Po pierwsze to nie utwór porusza temat, lecz jeśli już, to autor. Po drugie jest to błąd stylu.
A zatem, jak wprowadzać nowe akapity?
Nie można tu pominąć utworu...
Pragnę przytoczyć jeszcze jeden przykład...
Przejdźmy do następnego utworu, a jest nim...
Oto kolejne dzieło na ten temat...
Jeśli przyjrzymy się utworowi...
Warto przytoczyć tu jeszcze jeden tytuł...
Myślę, że doskonałym przykładem będzie też...
Następny utwór o podobnej wymowie to...
Temat ten jest także głównym problemem utworu pt....
Wydaje mi się, że temat ten można znaleźć także w...
Podobną tematykę podejmuje utwór pt. ...
Pragnę przejść do analizy następnego dzieła literackiego...
Ale nie tylko kolejny tytuł wprowadza się od akapitu. Może to być nowy pomysł, skojarzenie, wniosek.
Jak to zrobić:
Spójrzmy teraz na tę sprawę z innej strony...
Rozważmy inny aspekt tej kwestii...
Zadam teraz kolejne pytanie...
Pragnę przejść do następnego problemu...
Sprawa, którą omówiłem, pociąga za sobą temat następny...
I oto kolejny problem, który trzeba przeanalizować...
Warto omówić jeszcze jeden problem...
Przedstawię tu jeszcze jeden problem...
Teraz pragnę przytoczyć argumenty przeciwników tej tezy...
Inną cechą (osoby, utworu, wydarzeń) jest...
Chciałbym zwrócić uwagę na coś jeszcze...
Czy to już wszystko, co można powiedzieć na tak ważny temat?
Przeanalizujmy jeszcze jedno zagadnienie. Mianowicie...
Druga strona tej sprawy też istnieje. Spróbujmy się jej przyjrzeć...
Wyżej stawialiśmy pytania. Teraz czas na odpowiedzi...
Oto jeszcze jeden człowiek, osobowość, która musi tu być przywołana
Warto zatrzymać się nad jeszcze jedną sprawą...

Podstawowa zasada, dotycząca tworzenia "trzonu" pracy brzmi:
Nie streszczaj utworów, nie opisuj dziejów postaci, nie rejestruj biografii pisarzy. Ze wszystkich dzieł, koncepcji filozoficznych, historii życia, bierz tylko to, co potrzebne jest do realizacji tematu twojej pracy!

Utwory literackie przywoływane w pracy jako przykłady mają być krótko omówione, a nie streszczone. Podajemy i omawiamy te utwory, a potem następne i następne, i tak aż do zakończenia.
Zakończenie potrzebne jest, aby uwieńczyć pracę zgrabnym wnioskiem, podsumowaniem lub na przykład dać odpowiedź na pytanie zawarte w temacie lub we wstępie pracy. Jest to jakby dopełnienie, miejsce na własną wypowiedź.
Można użyć tu słów: "reasumując, podsumowując, kończąc... stwierdzam, że..."
Dobre jest każde zakończenie, które sumuje, stwierdza, nawet pyta lub odkrywa prawdy dotąd nieznane. ETAP IV - SPRAWDZANIE
Zrób to, zanim zrobi to nauczyciel. Skończ wcześniej, odłóż pracę na bok. Zjedz kanapkę, napij się, a potem sprawdzaj:
Ortografię i interpunkcję.
Dobór materiału literackiego.
Czy jest dostatecznie bogaty, czy nawiązuje do tematu, czy tytuły, autorów i postacie podałeś poprawnie?
Poprawność stylistyczną.
Czy żadne ze zdań nie brzmi podejrzanie? Czy wyrazy mają poprawne formy gramatyczne? Czy obce słowa są użyte prawidłowo?
Czy napisałeś wstęp i zakończenie.

Website by Adam Łakowiecki.